با سلام و تشکر از سئوال شما آشنای عزیز
بنده در ابتدا چند نظر فقهی از علما خدمتون ارائه می دهم وبعد به بحث دقیق قبله و
ستاره شناسی می پردازم.
در مواقعی که تشخیص قبله ممکن نیست در مرحله اول می توانید به دستوری که
در رساله مرجع تقلیدتان آمده است عمل نمایید :
مسأله 767.
اگر براى تشخيص جهت قبله، وسيلهاى ندارد، يا با آن كه كوشش كرده، به طرف
معيّنى گمان پيدا نكرده است:
1- اگر وقت نماز وسعت دارد، بايد به چهار طرف نماز بخواند.
2- اگر به اندازۀ چهار نماز وقت ندارد، بايد به اندازهاى كه وقت دارد نماز بخواند، (مثلًا
اگر فقط به اندازۀ يك نماز وقت دارد، بايد يك نماز به هر طرفى كه مىخواهد بخواند).
3- در اين صورت بايد نمازها را طورى بخواند كه يقين كند يكى از آنها رو به قبله بوده
است و يا اگر از قبله كج بوده به طرف دست راست، يا دست چپ قبله نرسيده
است.
مسأله 768.
اگر يقين، يا گمان كند كه قبله در يكى از اين دو طرف (به عنوان مثال) است، بايد به
هر دو طرف نماز بخواند، ولى احتياط مستحب آن است كه در صورت گمان، به چهار
طرف نماز بخواند.(1)
اما قبله یابی در شب همانطور که در روایات آمده و دانشمندان علم نجوم هم تبیین
کرده اند با شناخت ستارگان امکان پذیر است و قبل از آن لازم است زاویه کلی قبله
در مکان مورد نظرتان را بدانید تا با شناسایی ستارگانی خاص موفق به کشف زاویه
قبله شوید .
می توانید با یکی از دو روش زیر که راحت ترین شیوه ها به نظر حقیر است ، جهت
یابی کنید و جهت قبله را بیابید .
1- جهت یابی با ستارهٔ قطبی (جدی)
از آنجا که ستارهها به محور ستاره قطبی در آسمان میچرخند، در نیمکرهٔ شمالی
زمین ستارهٔ قطبی با تقریب بسیاری خوبی (حدود ۰٫۷ درجه خطا) جهت شمال
جغرافیایی (و نه شمال مغناطیسی) را نشان میدهد؛ یعنی اگر رو به آن بایستیم،
رو به شمال خواهیم بود.
برای یافتن ستارهٔ قطبی ، شناختن صورت فلکی دب اکبر راحت ترین روش است که
خودم بارها آنرا امتحان کرده ام :
صورت فلکی دبّ اکبر شامل هفت ستاره است که به شکل ملاقه قرار گرفتهاند:
چهار ستاره آن تشکیل یک ذوزنقه را میدهند، و سه ستارهٔ دیگر مانند یک دنباله در
ادامه ذوزنقه قرار گرفتهاند. هر گاه دو ستارهای که لبهٔ بیرونی ملاقه را تشکیل
میدهند (دو ستارهٔ قاعده کوچک ذوزنقه؛ لبهٔ پیالهٔ ملاقه؛ محلی که آب از آنجا
میریزد) را [با خطی فرضی] به هم وصل کنیم، و پنج برابر فاصله میان دو ستاره، به
سمت جلو ادامه دهیم، به ستاره قطبی میرسیم.
2- به وسیلهٔ مجموعه ستارههای «ذاتالکرسی»:
صورت فلکی ذاتالکرسی شامل پنج ستاره است که به شکل W یا M قرار گرفتهاند.
هرگاه (مطابق شکل) ستارهٔ وسط W (رأس زاویهٔ وسطی) را حدود پنج برابرِِ «فاصلهٔ
آن نسبت به ستارههای اطراف» به سوی جلو ادامه دهیم، به ستارهٔ قطبی می
رسیم.
نکات
1- صورتهای فلکی ذاتالکرسی و دبّ اکبر نسبت به ستارهٔ قطبی تقریباً روبهروی
یکدیگر، و دور ستاره قطبی خلاف جهت عقربههای ساعت میچرخند. اگر یکی از
آنها پشت کوه پنهان بود، با دیگری میتوان ستارهٔ قطبی را یافت. فاصلهٔ هر کدام از
این دو صورت فلکی تا ستارهٔ قطبی تقریباً برابر است.
2- هر چه از استوا به سوی قطب شمال برویم، ستارهٔ قطبی در آسمان بالاتر (در
ارتفاع بیشتر) دیده میشود. یعنی ستارهٔ قطبی در استوا (عرض جغرافیایی صفر
درجه) تقریباً در افق دیده میشود، و در قطب شمال(عرض جغرافیایی ۹۰ درجه)
تقریباً بالای سر (سرسو، سمتالرّأس، رأسالقدم) دیده میشود. بالاتر از عرض
جغرافیایی ۷۰ درجه شمالی عملا نمیتوان با ستارهٔ قطبی شمال را پیدا کرد.
3- پس از اینکه ستاره قطبی را پیدا کردیم اگر رو به آن بایستیم رو به شمال ایستاده
ایم بنابر این پشت سر ما جنوب خواهد بود و در تمام ایران (هر چند زاویه قبله در
شهر های مختلف ، متفاوت است مثلا در ارومیه 17 و در زاهدان 72 درجه باید از
جنوب به سمت غرب متمایل شد)(2) اما اگر رو به جنوب بایستیم و کمی رو به غرب
(حدود 45 درجه) متمایل شویم (جنوب غربی)تقریبا رو به قبله هستیم و برای نماز
همین مقدار کافی است .
پی نوشت:
1. توضيح المسائل (امام خمينى)؛ ص: 176
2. برای اطلاع از مقدار انحراف زاویه قبله در شهر های مختلف ایران می توانید اینجا
را ببینید
نظرات شما عزیزان:
پاسخ: سلام.خوشحالم که اهل دقت و مطالعه می کنید. بله تا قیامت برپا نشه بهشت واقعی کسی وارد نمی شود.حرف شما درسته. شما دو سوال کردید که هر دو رو تا حالا جواب دادم.سوال بعدی این بود در پست امام علی:(فقط یه سوال ایه ای در قران هست که بگه زمین از حجت خدا خالی نمیمونه؟وایا ایه ای هست که بگه هرپیامبری باید بعد از خودش وصیش رو انتخاب کنه؟ ممنون)که نگاه کنید جوابش رو قبلا دادم. بنده در خدمتتون هستم.
امروز تقریبا یه دوری در وبلاگتون زدم وسوال جواباتون رو خوندم جوابای قانع کننده ای میدید و خودم در رابطه با بعضی موضوعا 2 تا نظر گذاشتم اما حالا سوالی دارم که مدتهاست فکرم رو مشغول کرده و از کسی نبرسیدم چون ترسیدم براش شبهه بشه اما حالا که جوابای شمارو دیدم میدونم که توانایی جواب دادن به تمامی سوالارو دارید انشالله
اما سوالم:در کتاب اقای قوچانی(سیاحت غرب)وقتی داشتم مطالعش میکردم به اخر کتاب که رسیدم اونجایی که دیکه ایشون به بهشت رسیده بودن و در نعیم اعلی اقامت داشتند با وجود تمامی لذتهاش باز احساس ارامش و اسودگی نداشتند ایشون میگفتند مادامی که امام زمان تو زمین و غریب و تنها هستند وظهور نکردند ایشون هرگز طعم خوشی رو نمیتونن بچشن وهیچ چیزی ایشون رو اروم نمیکنه و قلبشون محزونه مثل قلب محزون امام زمان
اما سوالی که برام بیش اومد اقای قوچانی این وقائع رو در خواب دیدند، اما در حقیقت این چیز رو میشه به معصومین ربط داد.ائمه الان در بهشت اعلی هستند و در خیلی از گفته ها شنیدم که میگن ائمه در سوگ و ماتم امام حسین هستند و مادامی که امام زمان ظهور نکند وانتقام حسین ع رو نگیرد اروم نمیشن غیر از این هم خود غیبت امام زمان و تنهاییشون و اذار واذیت مردم که دل امامو میشکونه ائمه رو محزون میسازه
خوب من میگم اکه اینطور هست یعنی ائمه از اون موقعی که داخل بهشت شدن تا به الان محزونند در غم حسین یا در غم غربت امام عصر این برای من عجیبه اونموقع میشه گفت که ائمه نه تو دنیا خوش بودن و نه در اخرت و بهشت ابدی. البته این رو میدونم که بعد ازظهور دیگه غمهاشون هم تموم میشه اما منظور من در همین مدت 1400سال و تا مدتی که امام ظهور کنن(که انشالله قریب باشه)باز بزرگواران شاد نمیشن. و این چیز با وعده ی خدا جور در نمیاد که در بهشت دیگه هیچ غمی نیست و همش سعادت وخیر هست.ممنون میشم اگه جوابمو بدید بهتون اعتماد میکنم چون لایقید.یا علی تابعد
پاسخ: با سلام .ممنونم از لطفتون واینکه به بنده اعتماد کردید. در مورد جواب سوالتون چند نکته عرض کنم: 1- آیت ا...قوچانی خواب ندیدند بلکه این کتاب رو بر اساس آیات و روایات به صورت داستان و حالت خاطره جمع آوری کردند.پس خواب ندیدند یا بعضی ها فکر می کنند که ایشون مردند دوباره زنده شدند که این هم درست نیست. 2- ائمه الان در برزخ بهشتی هستند که برزخ قبل از قیامت هست وموقتی می باشد برزخ. 3- ناراحتی اهل بیت غمی که دارند مثل غم و اندوه ما نیست ظرفیت اونها خیلی بالاست.لذا ناراحتی و غمشان شیرین است و زجر آور نیست. در وعده الهی هم نسبت به اینکه برزخ دارای خوشی هست و نعمت داده می شود نکاتی گفته شده ولی اینکه ناراحتی نباشد ما روایتی نداریم تا خلاف وعده الهی باشد. اگه نکته ای بود در خدمتتون هستم. التماس دعا
اول ممنون از حضورتان
و ممنون از پاسخگویی کاملتان
بنده به صورتهای فلکی خیلی علاقه دارم و بی انکه اسمشان را بدانم نگاهشان میکنم!
حال که هم نان برخیشان رادانستم و راتباطشان را باقبله بسیار احساس خوبی دارم
امیدورام حداوند اجرتان دهد
موفق باشید